Biernacki Edmund Faustyn herbu Poraj 1866 – 1911

Wybitny polski lekarz w dziedzinie patologii, hematologii i neurologii, filozof medycyny.

Urodził się 19 grudnia 1866 r. w Opocznie w Królestwie Polskim w ówczesnym zaborze rosyjskim. Rodzicami jego byli: pochodzący z Litwy Adolf Biernacki herbu Poraj i Joanna Józefa z Baranowskich z Wołynia. Ojciec Adolf Biernacki za czynny udział w powstaniu 1863 roku na wileńszczyźnie był represjonowany przez władze carskie. Zapewne w wyniku tych prześladowań opuścił Litwę i przeniósł się wraz z żoną do Opoczna, gdzie został urzędnikiem Akcyzy.

Edmund Biernacki miał dwóch braci :Wiktora (1869 - 1918) warszawskiego profesora fizyki, zwanego pionierem polskiej radiotechniki i Józefa (ur.1871) inżyniera, osiadłego w Kamienskoje w południowo-wschodniej Rosji. Edmund po ukończeniu nauki w Kielcach i Lublinie studiował medycynę w Warszawie, otrzymując w 1889 r. stopień lekarza. Już podczas studiów za rozprawę konkursową otrzymał w 1888 r. złoty medal Wydziału Lekarskiego. W 1889 r. uzyskał dyplom lekarza na Uniwersytecie Warszawskim a następnie w 1890 r. odbył podróż naukową do Heidelbergu i Paryża. W tym samym roku w Warszawie w kościele św. Trójcy poślubił Kazimierę Katarzynę Rudowską z Rumoki - córkę Szymona Rudowskiego i Katarzyny z Kalksteinów. Mieli córkę Hannę, urodzoną w 1892 r. w Warszawie.

Po powrocie do Warszawy został ordynatorem kliniki diagnostycznej, prowadząc przy tym badania eksperymentalne. W 1894 r. ogłosił pracę o znieczuleniu nerwu łokciowego przy uwiądzie rdzenia kręgowego, zwanym odtąd objawem Biernackiego a w 1897 r. odkrył związek między szybkością opadania krwinek w osoczu a ogólnym stanem organizmu. Za rozprawę: „O składzie i zmianach krwi ludzkiej w stanach chorobowych” otrzymał główną nagrodę im. Natansona z Kasy Mianowskiego. Opracowany na tej podstawie test zwany odczynem Biernackiego (OB) jest do dziś powszechnie stosowany w medycynie.

Warszawski Wydział Lekarski przyznał mu w roku 1896 nagrodę konkursową im. Tytusa Chałubińskiego.

W 1897 r. został z konkursu ordynatorem szpitala Wolskiego. Kontynuując pracę naukową, publikował prace z dziedziny filozofii medycyny jak: Istota i granice wiedzy lekarskie (1899), Chałubiński i obecne zadania lekarskie (1900), Zasady poznania lekarskiego (1902).

Będąc zaciekle atakowany za swoje nowatorskie publikacje przez konserwatywne środowisko lekarskie, zdecydował się opuścić Warszawę.

Od 1902 r. przeniósł się do Lwowa, gdzie Uniwersytet nostryfikował mu bez egzaminu dyplom lekarza i habilitował go z patologii a Namiestnictwo przyznało mu obywatelstwo austriackie. W 1907 r. został mianowany profesorem nadzwyczajnym patologii ogólnej Uniwersytetu Lwowskiego. We Lwowie opublikował szereg kolejnych prac, m.in. : Co to jest choroba (1905), Zarys patologii krwi (1906). Opublikował w sumie co najmniej 98 prac, wydawanych po polsku, niemiecku i rosyjsku.

Latem wyjeżdżał do Karlsbadu, prowadząc tam z powodzeniem rozległą prywatną praktykę lekarską. Oprócz niezwykle intensywnej działalności zawodowej był wielkim miłośnikiem i mecenasem sztuki. Zmarł nagle we Lwowie 29 grudnia 1911 r. w wieku zaledwie 45 lat.

Na jego córce Hannie (Bryłowej) kończy się linia Edmunda Faustyna Biernackiego i Kazimiery z Rudowskich.

Potwierdzeniem trwałego dorobku naukowego Edmunda Biernackiego są nazwane jego imieniem: szpitale w Opocznie, Mielcu i Wałbrzychu, Medyczna Szkoła Policealna nr 4 w Warszawie oraz ulice w Krakowie, Lublinie, Opocznie, Radomiu, Bydgoszczy, Słupsku i Gdańsku.

Źródła:
Polski Słownik Biograficzny PAU ,T. II/I, Kraków 1936 ;
Spuścizna rodziny Biernackich w Archiwum Państwowym w Lublinie (www. szukaj w archiwach.pl/35/630/3);
Wikipedia : Edmund Biernacki;
TOP Tygodnik Opoczyński, Waldemar Ireneusz Oszczęda: Edmund Faustyn Biernacki (1866 - 1911). Znani opocznianie.(www.opoczno.pl/aktualnosc-860-Znani_opocznianie.html);
Joanna Dębiec: Lekarz od krwi i filozofii .(http://tomaszowmazowiecki.naszemiasto.pl);
Adolf Biernacki herbu Poraj – Powstaniec (www.biernacki.fora.pl);
Gazeta Lwowska z 1911r. nr 296 i 297;
Słowo Polskie nr 605 z 29.XII.1911;
Tablica genealogiczna rodziny Rudowskich.

Uwaga końcowa: Strony internetowe powielają za Polskim Słownikiem Biograficznym PAU błąd w nazwisku panieńskim żony Edmunda B. – pisząc Rudawska zamiast Rudowska.

• nast. »