Rudowski Tadeusz 24.08.1870 - 17.08.1945

herbu Prus II (24.08.1870 - 17.08.1945), właściciel majątku Rumoka (pow. młaski), inż. rolnik.
Syn Szymona i Katarzyny z Kalksteinów. Urodzony w Rumoce.
Rodzeństwo: patrz - Michał Rudowski
Tadeusz Rudowski ukończył w Warszawie prywatne gimnazjum Jana Pankiewicza. Po maturze rodzice wysłali go na studia rolnicze, początkowo do Puław, potem na U.J., który chlubnie ukończył w 1894 jako jeden z pierwszych absolwentów Studium Rolniczego U.J.. Po studiach objął gospodarstwo w rodzinnym majątku Rumoka. Prowadząc je dokonał wielu nowych inwestycji, zmierzających do uprzemysłowienia majątku, posiadającego na ogół słabe ziemie żytnio-kartoflane, sporo łąk, dużą podmokłą olszynę, z której drzewo na opał udawało się pozyskiwać tylko zimą w czasie b. silnych mrozów. Jedną z większych inwestycji było uruchomienie w 1920 gorzelni, nieczynnej od 1864, kiedy po powstaniu władze rosyjskie cofnęły koncesję na produkcję alkoholu. Inwestycja ta podniosła opłacalność gospodarstwa, nie tylko samej Rumoki, ale i ogromnie dopomogła okolicznym gospodarzom, którzy znaleźli możliwość zbytu swoich plonów na miejscu. Z inicjatywy Tadeusza Rudowskiego i decyzją mławskiego sejmiku została uregulowana rzeka Mławka. Stworzyło to możliwość wykorzystania olszyny leżącej wzdłuż rzeki i pozwoliło na zagospodarowanie podmokłych łąk na gospodarstwo rybne.

W Rumoce na 20 ha dawnych nieużytków Tadeusz Rudowski założył wzorową hodowlę karpi i linów. Obejmując majątek rodzinny, obciążony dużymi zobowiązaniami w stosunku do licznego rodzeństwa, Tadeusz Rusowski zmuszony był, dla pozbycia się długów, wyciąć prawie cały las. Dopiero po oczyszczeniu hipoteki majątku, także przy pomocy posagu żony, rozpoczęto sadzenie nowego lasu, który prawie co roku zwiększał swoją powierzchnię o kilka hektarów, w oparciu o sadzonki sosen i modrzewi pochodzących z własnej szkółki.
W czasie I wojny światowej Tadeusz Rudowski był prezesem powiatowego RGO, które organizowało pomoc ofiarom wojny, nie tylko na terenie powiatu, ale włączało się także do akcji ogólnopolskich, jak np. pomoc wygłodzonym dzieciom Warszawy, którym organizowano wakacje na wsi. Tadeusz Rudowski był jednym z organizatorów szkoły średniej w Mławie, zorganizował także Syndykat Rolniczy, który stworzył racjonalne podstawy obrotu płodami rolnymi, chroniąc małe gospodarstwa rolne przed wyzyskiem handlarzy żydowskich, którzy na przednówku skupowali od biedoty chłopskiej po zaniżonych cenach produkty rolne.

Tadeusz Rudowski był członkiem Stronnictwa Narodowego i gorącym zwolennikiem Romana Dmowskiego, mimo to nie uchylał się od wspomagania ogólnopolskich akcji organizowanych przez sanację w latach trzydziestych, a mających na celu zbieranie funduszy na dozbrojenie armii polskiej, m.in. Tadeusz Rudowski ofiarował 6.000 zł na pożyczkę przeciwlotniczą.

Żoną Tadeusza Rudowskiego była Maria z Choynowskich z Łomżyńskiego, miał z nią:

1. Anielę (6.11.1904 - 30.03.1992), za Krasnodębskim;
2. Marię (24.08.1905 - 21.12.1987), za Jaroszewskim;
3. Jadwigę (11.1906 - 31.12.1955);
4. Jana (14.01.1910 - 11.12.1983) , od 1935 właściciel majątku Koszelewy (powiat działdowski);
5. Wandę (ur. 21.11.1912), za Milewskim;
6. Juliana (15.08.1919 -12.1940), absolwenta szkoły w Rydzynie, uczestnika kampanii wrześniowej, więźnia obozu Mauthausen-Gusen, gdzie został zamordowany.

Dok.: Dzieje studiów, 218; R. Juszkiewicz, Mławskie Mazowsze w walce, W. 1960, 33.
Opracowała: Wanda Milewska
Opublikowane: ZIEMIANIE POLSCY XX WIEKU Słownik biograficzny cz. 2, Wydawn. DiG , Warszawa 1994

• « poprz.
• nast. »